Moundele Na Afrika

(Blanke in Afrika)

Zaterdag, twee weken geleden. Zaterdag is hier een werkdag, al is het een wat relaxtere dag dan de andere vijf werkdagen. We beginnen wat later, uurtje of negen, en vaak gaan mensen rond een uur of twee wel naar huis. Aangezien ik een aantal dingen op orde wilde hebben bleef ik wat langer samen met Sean, een Zuid-Afrikaan (waarom klinkt dat lui?) die hier gedurende een aantal weken een IT-project is komen opzetten. Om een uur of tien ’s avonds vonden we het wel genoeg en besloten we er een punt achter te zetten. Op weg naar het appartement besloten we nog één biertje te doen en we reden over de rotonde voor het centraal station en het hoofd politie bureau. Helder dat ik was vergat ik hier mijn knipperlicht te gebruiken (je gebruikt in Congo je knipperlicht 3 keer op 1 rotonde; als je erop gaat, als je eromheen gaat én als je hem verlaat). Laat ik nou die laatste vergeten…

50 meter verderop worden we aangehouden door een agent die mij gebaart het raam te openen en hij wil mijn rijbewijs zien. Inmiddels heb ik een officieel Congolees rijbewijs, dus dat was gelukkig geen probleem. Vriendelijk als de man was (?!) stapte hij direct achterin de auto en legde vervolgens uit dat dat knipperlicht me 92.000 FCFA ging kosten; zo’n 140 euro. Beetje gortig vonden Sean en ik dus besloot ik ‘seulement petit français’ te spreken. De sterke alcoholgeur maakte duidelijk dat deze man op zoek was naar een extra zakcentje en dat ik het zogenaamd niet begreep interesseerde hem dan ook niet. Het was of cash betalen of de auto laten staan – geen van beide een aantrekkelijke optie.

Na 10 minuten discussiëren en herhalen wat de man nou eigenlijk bedoelde (in de hoop dat ie de moed opgaf) stopt er naast ons een busje vol agenten, die vragen wat hun sergeant in onze auto doet. Terwijl ik begin uit te leggen dat hij mij stopte voor dat éne knipperlichtje, begint onze dronken vriend op de achterbank te schelden en vertelt hij de agent aan mijn raam dat hij ‘met zijn vrienden is’ ze ‘hem met rust moeten laten’ en ik ‘vooral mijn mond moet houden’. Op het moment dat de agent aan het raam peilt of ons gevraagd werd onze bekeuring cash te voldoen besloot ik licht knikkend en onzichtbaar voor de man op de achterbank een ‘ja’ te antwoorden. Okay, “volg ons naar het bureau”, waarop de agent het busje in stapte. Op het moment dat we beginnen te rijden, wordt de agent in onze auto hysterisch en roept dat we moeten stoppen. Aarzelend stop ik, maar het busje laat ons luid toeterend weten het daar niet mee eens te zijn dus begin ik weer te rijden. Als we een donker straatje achter het bureau ingeloodst worden krijgen Sean en ik ook de kriebels, zeker omdat de agent in onze auto roept dat hen volgen vreselijk gevaarlijk is en dat we moeten zorgen dat we daar wegkomen. Ineens rijst de vraag: wie kunnen we hier vertrouwen? Ik trap het pedaal in om zo snel mogelijk het straatje uit te rijden, even vergetend dat die oude Toyota van nul tot honderd accelereert in –mwa- een minuut of tien. We worden afgesneden en klemgereden en ineens wemelt het van de politie. Ik kijk naar Sean en zijn gezicht maakt mij er niet geruster op. Vooral omdat hij uit een land komt waar car jackings doodnormaal zijn en de politie vooral niet ‘je beste vriend’ is, terwijl mijn ervaring met de politie stopt bij een brommer die teveel decibel uitkraamt… De man in onze auto geeft ineens mijn rijbewijs terug en zegt, terwijl hij wil uitstappen, dat we weg moeten rijden en naar huis moeten gaan terwijl de man naast mijn raam vertelt dat we moeten blijven wachten en mee moeten naar het bureau. Onze passagier stapt uit en krijgt een woordenwisseling met de agenten uit het busje, waarna ze beginnen te vechten.

Heel fijn, een (1)boze (2)dronken (3)gewapende (4)corrupte (5)Congolese politieagent in een handgemeen met collega’s waarbij wij het onderwerp zijn. Kort overleg met Sean leert dat dit wellicht een goed moment is om de security officer van de brouwerij uit zijn bed te bellen. In drie woorden Frans leg ik de man uit waar we zijn en wat er aan de hand is, en hij zegt ons te blijven waar we zijn, terwijl ik de man naast mijn raam negeer die mij toch zeer dringend vraagt of ik wil stoppen met bellen. We rijden in colonne de hoek om en rijden het terrein van het politiebureau op, waar de agenten verder gaan met aan elkaar trekken en elkaar proberen te wurgen. Op het moment dat we worden gemaand uit te stappen, komt een jonge agent naar ons toe die in hakkelend engels vraagt voor wie we werken.

Hij haalt de commandant erbij want twee blanken is toch wel een goede vangst voor die avond. Hij legt uit dat de agent uit onze auto direct de cel ingaat, maar dat wij moeten blijven omdat we een zeer grove (?) overtreding hebben begaan. Als ik hem vertel dat ik zojuist met Capitain Comault heb gebeld en dat we nergens heen gaan totdat hij er is, worden een aantal mensen plotseling bijzonder zenuwachtig en worden we de auto in geduwd met als enige tekst “Go! Go! Go!. ..

Als we bij het appartement arriveren bel ik Comault, die enkele minuten later bijzonder slaperig uit zijn auto stapt. Na enkele korte vragen (‘zijn jullie okay’ en ‘hebben jullie iets betaald? ‘Niet’? ‘Mooi zo; nooit doen, gewoon mij bellen’) stapt hij in de auto met de zin ‘c’est mon travail’ en rijdt naar huis, ons aardig verbijsterd achterlatend.

Les 1: rij nooit langs het Gare centrale / het politiebureau als het donker is
Les 2: stop nooit voor een politieagent die je ’s avonds of ’s nachts aan probeert te houden en in zijn eentje is maar rij door - zonder hem aan te rijden
Les 3: mocht het dan toch gebeuren dat je wordt staande gehouden, hou je deuren op slot, open je raam een klein kiertje en laat zeker niemand instappen…
Les 4: Zelfs in Congo bestaat er iets als een ‘anti-corruptie eenheid’
Les 5: bel Comault uit zijn bed als het nodig is ;)

Zo zie je maar weer, je leert met de dag, ook in Congo

De volgende ochtend (zondag) gingen we op weg naar Diosso, een dorp in het noorden met een indrukwekkend landschap (zie fotos). Bij de Peage (inderdaad, ze hebben hier tolwegen…) was het direct raak en werden we aan de kant gezet door de politie. Mijn “I dont understand, only english???” werkte deze keer perfect en in plaats van nog een keer om mijn rijbewijs te vragen besloot hij maar te peilen of we wat te drinken voor hen hadden. Omdat we net van de supermarkt afkwamen was dat geen probleem, dus pakten we een fles water. Toen de agent zag dat er ook toiletpapier op de achterbank lag, vroeg hij of dat ie daar ook een rolletje van mocht hebben...

Les 5: corruptie bestaat in verschillende gradaties
Les 6: zorg dat je altijd toiletpapier bij je hebt

NB: Ik heb het nog steeds naar mijn zin hier, en hoewel het bijzonder niet-cool was op het moment zelf, gaat bovenstaand verhaal nu zeker in het sterke verhalen boek. Jullie hoeven je geen zorgen te maken, verhalen als deze heb ik inmiddels van iedereen gehoord die hier woont en het hoort bij het leven hier. Als je als blanke in Afrika woont, dan ben je vanzelf de neger.

Groet,

Robert.

FOTOS>
http://www.facebook.com/album.php?aid=135342&l=11488&id=629325031